NHG wil ongebruikte miljoenen inzetten voor verduurzaming

Artikel FD

Huizenbezitters moeten de mogelijkheid krijgen om meer geld te lenen voor de verduurzaming van hun woning met Nationale Hypotheek Garantie (NHG). NHG vraagt het kabinet om daar toestemming voor te geven.

In het kort

• Door ontwikkelingen op de woningmarkt zit Nationale Hypotheek Garantie met een forse hoeveelheid ongebruikt geld.
• De stichting wil die reservepot van €1,7 mrd ten goede laten komen aan huizenkopers.
  Zij moeten €25.000 extra kunnen lenen voor de verduurzaming van hun woning.
• Ook wil NHG de premie voor haar garantieregeling verlagen.

Om huizenbezitters te helpen bij het vergroenen van hun woning, wil Nationale Hypotheek Garantie (NHG) een deel van haar opgepotte reserve van €1,7 mrd aanspreken. De stichting, die huizenkopers en geldverstrekkers beschermt tegen betalingsproblemen, wil haar garantieregeling ook goedkoper maken. ‘Met alle uitdagingen op de woningmarkt zouden we onze middelen graag meer gebruiken’, zegt NHG-bestuurder Carla Muters. ‘Het is aan het kabinet om ons actiever in te zetten.’

NHG is een veelgebruikte garantie die huishoudens kunnen afsluiten bij het kopen van een woning tot €435.000. Hun hypotheek is daarmee beschermd voor tegenvallers zoals een scheiding of werkloosheid. Wanneer zij als gevolg van zo’n tegenvaller hun woning onverwacht moeten verkopen en deze minder oplevert dan de hypotheekschuld, zitten zij niet opgescheept met een restschuld.

Huizenkopers met een NHG-hypotheek betalen minder rente dan bij een reguliere hypotheek. Dat komt doordat het Rijk op haar beurt garantstaat voor de NHG. Daardoor zijn de risico’s voor geldverstrekkers kleiner en kunnen zij lagere tarieven rekenen.

Er zijn zo’n 1,4 miljoen NHG-hypotheken. De eenmalige vergoeding die huizenkopers voor de garantie betalen levert NHG jaarlijks tientallen miljoenen euro’s op. De organisatie hielp met name tijdens de crisisjaren duizenden huishoudens die met een restschuld bleven zitten. In dertig jaar werd er voor pakweg €1 mrd aan zogeheten verliesdeclaraties uitgekeerd.

Met alle uitdagingen op de woningmarkt zouden we onze middelen graag meer gebruiken. Het is aan het kabinet om ons actiever in te zetten

Carla Muters, Voorzitter Raad van Bestuur NHG

‘Geld klotst tegen de plinten’

Maar nu de overwaardes op woningen door de gestegen huizenprijzen veel hoger zijn, neemt het aantal schadeclaims snel af. Zo werd vorig jaar slechts €1 mln uitgekeerd, voor een dertigtal mensen in de problemen. Het jaar daarvoor was dat slechts een ton voor acht huishoudens.

Het gevolg is dat de reservepot van de NHG hard is gegroeid. Eind vorig jaar stond de teller op bijna €1,7 mrd. Dit zogeheten garantievermogen mag NHG niet gebruiken voor andere zaken zonder toestemming van het Rijk, omdat die als achtervang fungeert.

‘Het geld klotst tegen de plinten bij NHG’, zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarktsystemen aan de TU Delft. ‘Dit door huizenkopers opgebrach

te vermogen is nu dood geld.’ Hij noemt het ‘zot’ dat het vermogen in staatsobligaties is geparkeerd terwijl er grote problemen zijn op de huizenmarkt.

NHG zou zich volgens hem vol moeten storten op een rol als garantie- en fondsverstrekker voor de bouw van nieuwe woningen voor specifieke groepen als ouderen, jongeren en mensen met middeninkomens.

Zo ver gaat Muters van NHG niet. Zij zegt wel dat een eerder pleidooi van haar om meer geld in te zetten voor kwetsbare groepen ‘warmer ontvangen had mogen worden’ in Den Haag. NHG heeft nauwe relaties met verschillende ministeries en laat zich niet vaak publiekelijk uit over die verhoudingen.

Nu wordt Muters gesterkt door een onderzoek van denktank SEO Economisch Onderzoek. Die concludeerde onlangs dat NHG een maximale reservepot van €1,2 mrd nodig heeft bij een rampscenario voor de woningmarkt. In dat geval zou de stichting honderden miljoenen euro’s over hebben.

Geld voor verduurzaming

Muters noemt nog geen concreet bedrag, omdat zij nog in afwachting is van nieuwe berekeningen. Wel wil zij een NHG-garantie kunnen bieden op een extra lening van €25.000 voor de verduurzaming van een betaalbare woning. Kosten voor een notaris of taxatie kunnen dan achterwege blijven, zegt Muters. ‘Een groot deel van de huishoudens blijft achter met verduurzamen. Wij willen die drempels verlagen.’

Daarnaast wil NHG dat het afsluiten van de garantieregeling zo goedkoop mogelijk is. Op dit moment betalen huizenkopers 0,6% van hun koopsom voor de NHG. Vanwege de achtervang draagt NHG sinds 2015 de helft van deze zogeheten borgtochtprovisie af aan het Rijk. Dat was vorig jaar €70 mln en is inmiddels opgelopen tot ongeveer €450 mln.

Maar NHG heeft nog nooit aanspraak moeten doen op de borgstelling door het Rijk. Ook niet tijdens de huizencrisis tien jaar geleden. Volgens critici zoals de Vereniging Eigen Huis is NHG daarmee ‘een verdienmodel’ geworden voor de overheid. De belangenvereniging pleit al langer voor een veel lagere borgtochtprovisie.

Ook Muters vindt dat de afdracht aan het Rijk teruggebracht mag worden, zonder te specificeren met hoeveel. ‘Het is een mooi systeem en dat mag wat natuurlijk wat kosten, maar we zouden het meer in verhouding kunnen brengen met de huidige risico’s.’

Volgens een woordvoerder van minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wordt er gewerkt aan een ‘verbeterde’ manier om de borgtochtprovisie te berekenen. Volgens haar is het nog te vroeg uitspraken te doen over de hoogte van NHG-afdracht aan het Rijk in 2025.

Bron: FD