‘Huizenbezitter moet eerder aan de bel trekken bij financiële zorgen’

In het interview met Vastgoed Actueel, geschreven door Jaap Hoeve, deelt Carla Muters haar zorgen over financiële stress bij huizenbezitters en wat we daaraan kunnen doen.

Een kwart van de huizenbezitters heeft zorgen over de woonlasten, blijkt uit onderzoek van Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Bestuurder Carla Muters roept mensen op eerder aan de bel te trekken, en vraagt makelaars en financiële partijen om mee te denken.

Bijna een kwart van de huizenbezitters maakt zich zorgen of ze hun hypotheek kunnen blijven betalen, blijkt uit de Woonlastenmonitor van Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Van de ondervraagden stelt 35% dat hun inkomen maar net genoeg, of onvoldoende, is om de vaste woonlasten te kunnen betalen.

Bijna één op de vijf Nederlanders zegt bovendien extra’s als vakantiegeld te besteden voor noodzakelijke uitgaven, zoals onderhoud van de woning. Zorgelijk, vindt NHG-bestuursvoorzitter Carla Muters. Naar aanleiding van het onderzoek roept zij huizenbezitters die zich zorgen maken op om eerder aan de bel te trekken. Het aantal mensen dat zich géén zorgen maakt over de woonlasten nam af ten opzichte van de vorige Woonlastenmonitor (oktober 2024).

Slechter slapen door hoge woonlasten

Waarschijnlijk is het probleem nóg groter dan uit de cijfers blijkt. “Ondanks de toenemende zorgen is het aantal mensen met betalingsachterstanden historisch laag”, zegt Muters. “We weten dat veel mensen bij financiële zorgen tot het laatst hun woonlasten blijven betalen. Maar dat betekent niet dat er geen problemen zijn. Mensen slapen er slecht van, ervaren gevoelens van machteloosheid en moedeloosheid. Als één op de vijf mensen dat heeft, vind ik dat veel.”

Rentevaste periode loopt af

Uit diverse onderzoeken blijkt dat de gemiddelde woonquote, het percentage van het inkomen dat Nederlanders besteden aan woonlasten, niet stijgt, maar juist daalt. “Dat er gemiddeld gezien een minder groot deel van het inkomen op gaat aan woonlasten is natuurlijk mooi nieuws”, zegt Muters. “Maar achter een gemiddelde gaan grote individuele verschillen schuil.”

Specifieke groepen lopen meer risico. Een voorbeeld is de groep mensen voor wie de rentevaste periode afloopt. Muters: “Als je in 2015, toen de rente laag was, 10 jaar vast hebt gekozen, krijg je vanaf dit jaar waarschijnlijk te maken met hogere woonlasten. Mensen die nu net rond de grens schipperen, kunnen dan in de problemen komen.”

Een kwart maakt zich zorgen over wat er gebeurt als zijn hypotheekrente stijgt, blijkt uit de Woonlastenmonitor. 13% van de ondervraagden heeft hier überhaupt nog nooit bij stilgestaan.

Woningeigenaren beter informeren

Veel mensen komen wel in actie bij betalingsproblemen. 70% van de mensen die zich zorgen maken zegt al te bezuinigen op bijvoorbeeld boodschappen, energie of vakanties. Bijna een kwart (24%) geeft aan meer te zijn gaan werken.

Daarentegen geeft slechts iets meer dan de helft (54%) van de ondervraagden die zich zorgen maakt, aan hulp te zoeken. “Dat is echt meer dan de vorige keer (toen was het 41%, red.). Maar 46% zoekt dus geen hulp. Bijna de helft daarvan zegt dat ze geen hulp nodig hebben. En ruim een kwart denkt er niet voor in aanmerking te komen. Die groep zouden we dus beter moeten informeren over de mogelijkheden. Eerlijk gezegd vind ik dat nog steeds te weinig mensen hulp zoeken.”

Budget-, jobcoach of financieel adviseur

Muters roept mensen op: “Denk na over je toekomst. Kun je onverwachte gebeurtenissen opvangen? We hebben het nu over het aflopen van de rentevaste periode, maar de meest voorkomende oorzaak voor betalingsproblemen is nog altijd relatiebeëindiging. Wat kun je doen aan je inkomsten en aan je uitgaven? Heb het er eens met iemand over. Erover praten, al is het maar met vrienden, kan al een eerste stap zijn.”

Er is professionele hulp, zoals een budgetcoach of jobcoach, aldus Muters. “Maar je kunt natuurlijk ook met een financieel adviseur praten, of je hypotheekverstrekker bellen. Schaamte speelt hierbij altijd een rol, maar weten dat je niet de enige bent, kan mensen misschien over de drempel helpen. Hulp bieden begint bij het besef dat er hulp nodig is. En hoe eerder een situatie in beeld is, hoe groter de kans dat we een passende oplossing kunnen vinden.”

Dit onderzoek is daarom ook bedoeld als oproep aan adviseurs, geldverstrekkers en andere financiële partijen. Zij kunnen eerder signaleren en eventueel doorverwijzen.

De rol van makelaars

Muters ziet ook een belangrijke rol voor makelaars. “Houd rekening met betaalbaarheid en betalingsmogelijkheden. Wijs kopers er bijvoorbeeld op dat je overbiedingen vaak niet kunt meefinancieren. Dan moet je dus geld meenemen. Leennormen zijn er niet voor niets!”

Makelaars kunnen ook heel goed wijzen op de bouwkundige staat van de woning en het energielabel. “Wijs (potentiële) kopers daarop: weet wat er aan deze woning nog allemaal moet gebeuren. Daarbij denk ik ook specifiek aan klimaat- en funderingsrisico’s. Die zijn niet altijd bekend, maar zijn voor de woningwaarde echt een belangrijke factor. Door consumenten daar eerlijk over te adviseren kan een makelaar echt van toegevoegde waarde zijn.”

Bron: Carla Muters (NHG): ‘Huizenbezitter moet eerder aan de bel trekken bij financiële zorgen’ - Vastgoed Actueel