BLG-WoonDebat: ‘Omarm de vernieuwers op de woningmarkt!’

In tijdschriften en presentaties wemelt het van de creatieve ideeën: houtskeletbouw, tiny houses, coöperatief opdrachtgeverschap, zonnepanelen geïntegreerd in dakpannen en beglazing. Maar in het straatbeeld verrijzen nog steeds dezelfde saaie flatgebouwen en rijtjeshuizen.

Durven bouwers het technisch niet aan? Zijn project­ontwikkelaars bang dat ze het niet verkocht krijgen? Of zijn wij als consumenten te terughoudend? Of ben ik veel te pessimistisch en zie ik prachtige innovaties over het hoofd?

Afgelopen dinsdag organiseerde BLG een congres onder de titel ‘Omarm de vernieuwers op de woningmarkt!’ en ik heb genoten van de nieuwe ideeën die daar langs kwamen. De plenaire sessie ging niet over woningbouw, maar vooral over het omgaan met onverwachtse veranderingen in je leven: wat doe je als plotseling blind wordt? 

Inhoudelijke sessies

De inhoudelijke sessies vonden plaats in groepen met tien tot twintig mensen. Ik bezocht een sessie over flexwoningen met Jolien Groot van het Planbureau voor de Leefomgeving. Zij benadrukte vooral hoe ingewikkeld het onderwerp is. Bedoel je met ‘flex’ dat de bewoner flexibel is en snel wisselt, dat de woning gemakkelijk verplaatst kan worden of dat het gebruik flexibel is? Ik herken die discussie; als we bij NHG praten over alternatieve woonvormen ontstaat er al snel een woordenwolk waar je lastig wijs uit kunt. Een volgend probleem is de planprocedure; ook voor een flexwoning geldt inspraak en participatie, waardoor je je moet afvragen wat je in de praktijk aan tijd wint. De conclusie van ons gesprek was vooral dat het ontbreekt aan voortrekkers. Een corporatie die gewoon eens vijftig tiny houses neerzet, dat zou helpen om de discussie concreet te maken.

Jos Ligtenberg, oud-hoogleraar in Eindhoven, vertelde over het Living Lab, een woonwijk in Eindhoven met tal van experimentele woningen. De eerste daarvan zijn nu opgeleverd. Niet alleen nieuwe bouw­technieken, maar ook vernieuwende mobiliteitsconcepten worden in deze wijk getest. De bedoeling is dat er zowel eengezinswoningen als (bescheiden) hoogbouw komt, koop en (sociale) huur, en dat er doorsneehuishoudens gaan wonen.

Ten slotte heb ik geluisterd naar Nico van Est van SVn, die vertelde over de financieringsfaciliteit binnen­stedelijke transformatie. Het idee is dat SVn de verbouwing van (industriële) gebouwen financiert in het stadium dat er nog geen vergunning is afgegeven, en daarna weer uitstapt. Eerlijk gezegd vind ik zo’n financiering wat ingewikkeld: enerzijds moet het ‘additioneel’ zijn aan de markt, anderzijds dwingen de staatssteunregels SVn om ‘marktconform’ te opereren. Maar de projecten die Nico liet zien waren indrukwekkend, zoals de herontwikkeling van de Nibb-itfabriek in Breda.

Denken en Doen

Al met al een waardevolle middag. Met de opgaven voor verduurzaming móeten we verder kijken dan de traditionele bouwmethoden, voor de huisvesting van studenten en vluchtelingen móeten we nadenken over flexibele huisvesting, met acht miljoen auto’s móeten we vooruitdenken over mobiliteit. En hoe meer we erover nadenken, hoe meer we dat ook in het straatbeeld gaan terugzien!

Bron: Roald van der Linde, Raad van Bestuur NHG