Verslag Shinta Oosterwaal

Als we het over ‘de economie’ hebben hanteren we een gemeenschappelijke taal en gemeenschappelijke concepten, waardoor de economische transitie per definitie het doorbreken van de mythe van het normaal is.

De systemische weergave van wat wij’ de economie’ noemen werkt zolang de geldstromen tussen de elementen in een zekere balans zijn. Uiteindelijk meten we in economische groei of het goed gaat.

We missen echter de ontbrekende laag: de primaire economie, de aarde (en natuur) die aan de basis ligt van ons economisch handelen (bijvoorbeeld grondstoffen).

De schaduwzijde

De schaduwzijde van ons economisch denken en handelen is namelijk dat het ons ook veel kost: op maatschappelijk, ecologische en economisch vlak valt er feedback uit het systeem waar te nemen door alleen al de kranten open te slaan. We kunnen concluderen dat we ons in een polycrises bevinden; een serie van grootste uitdagingen die elkaar versterken in een systeemcrises.

Dat lijkt een logische vervolg van een systeem wat steeds minder relevant en integer is. als we daar dieper op inzoomen dien we dat bijvoorbeeld de heilige graal van het huidige economische denken, het vrije markt principe, niet zaligmakend blijkt.

Een welvarend land als het onze lukt het kennelijk niet de wooncrisis op te lossen binnen het bestaande systeem (en grenzen van de primaire economie). Het resultaat is dat er aan huisvesting als basisvoorziening niet gerealiseerd kan worden door aanhoudende marktwerking en financiële prikkels. Zo gaan we compleet voorbij aan het recht om te kunnen leven, in een schone en duurzaam leefgebied. De VN hebben dit gegeven in 2022 tot mensenrecht uitgeroepen.

Tegenbeweging

Particuliere Wooncoöperaties zijn een tegenbeweging op de bestaande marktwerking en een opkomende trend. Een groep particulieren bouwt samen aan een leefgemeenschap, rekening houdend met de natuur en mens zoals bijvoorbeeld de Warren in Amsterdam. Dit kent uitdagingen zoals collectieve financieringsmogelijkheden, juridische vorm, doorlooptijd van procedures etc., maar hier zit al progressie in. We noemen dit in het nieuwe economische denken: commoning, of in het Nederlands: de meent. Door dat wat gemeenschappelijk goed betreft anders te organiseren en uit de markt economie te halen zijn steeds meer mensen en ondernemingen op zoek naar een rechtvaardigere verdeling van beschikbare middelen.

Conclusie: Ons traditionele economische denken is een gewoonte. Het lijkt niet meer te herleiden waarom het nog een logisch mechanisme zou zijn gezien de directe link tussen ons economisch handelen en de rap afnemende kwaliteit van onze biosfeer en ons globale tekortschieten op de sociale ondergrenzen voor een goed leven. De economie is als een open systeem in een groter systeem. Het nieuwe normaal: Een economie die de delicate balans tussen wat mensen wezenlijk nodig hebben en de natuur nodig heeft om te regenereren.